Maske Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
COVID-19 pandemisi global olarak hızla yayılmaya devam ederken dünyanın her yerinden uzmanlar, içinde bulunduğumuz bu süreçte, alabileceğimiz en etkili önlemlerden bir tanesinin maske takmak olduğunun altını çiziyor. Peki ama maskeler tam olarak ne işe yarar? Kısaca ifade etmek gerekirse, maskeler damlacıkların iletimini engelleyerek hastalığın yayılmasını durdurmak için hayati önem taşır. Yalnızca semptomları olan kişilerin değil, hiçbir semptomu olmayan kişilerin de takması önerilen maskeler, virüse maruz kalma riskini azaltarak hastalığın yayılma hızını yavaşlatır. Yani maske takan bir kişi, hem enfekte olmaktan korunur hem de başka insanları enfekte etmez.
Günümüzde COVID-19 pandemisinde kendimizi hasta olmaktan korumak için önerilen kalabalık ortamlardan uzaklaşma, kapalı alanlarda bulunmama, fiziksel temastan kaçınma, el hijyeni gibi yaklaşımlardan en kritik olanı, aslında maske takmaktır. Bu sebepten ötürü herkes, sürekli olarak kullanılan maskeleri seçerken hangi kriterlere dikkat edilmesi gerektiğini bilmelidir.
Ne Zaman Maske Takılmalıdır?
Her ne kadar bugünlerde maskeler bizi virüsten korumak için elimiz ayağımız haline gelse de, uzmanlar yalnızca gerekli olduğu zaman maske kullanmanın daha sağlıklı olduğunu belirtiyorlar. O halde ne zaman maske takmak gerekir? Virüsün yayılmasının daha kolay olduğu kalabalık ortamlarda, etraftaki insanlardan en az 1 metre uzakta durmak eğer mümkün değilse, mutlaka maske takılmalıdır. Örneğin, kalabalık ve havalandırması zayıf olan iç mekanlar, toplu taşıma araçları ve nüfus yoğunluğu yüksek olan dış mekanlar... Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiyesine göre, ayrıca havalandırmanın yetersiz olduğu kalabalık kamusal alanlarda hava değişimi de arttırılmalıdır.
Maske Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Maske kullanımının ne kadar hayati bir önem taşıdığını belirttikten sonra sıradaki adım, doğru maskeleri seçmek ve doğru bir şekilde kullanmaktır. COVID-19 pandemisinin yayılmaya başlamasının üzerinden neredeyse bir sene geçti ve onlarca maske çeşidi ortaya çıktı. Bu nedenle de doğru maske tercihi yapmak gittikçe zor bir hal aldı. Cerrahi maske, kumaş maske ve yıkanabilir maske derken herkesin aklında sağlık ve hijyen açısından farklı sorular belirmeye başladı. İşte, doğru maskeyi tercih etmek için bilmen gerekenler...
Kumaş Maskeler
Son zamanlarda en çok tercih edilen, yıkanabilir olmasıyla da hem çevresel hem de maddi olarak kullanıcı dostu olan kumaş maskeler, seni tahmin ettiğinden daha az koruyor olabilir. Doğru şekilde korunmak için kumaş maske seçerken en az iki kat sıkı dokunmuş ve pamuklu olduğundan emin olmalısın. Ayrıca, rahat nefes almana izin verirken solunum damlacıklarını bloke eden bir filtre görevi gördüğü için yüksek iplik sayısına da mutlaka dikkat etmelisin.
Üç Katmanlı Maskeler
Yapılan bilimsel araştırmalara ve açıklamalara göre, maskelerin virüsün yayılımını engelleme yeteneği kullanılan malzemeye ve katmanlarına bağlıdır. Tek katmanlı maskelere kıyasla iki katmanı olan maskelerin koruyuculuğunun çok daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Üç katmanlı olan maskeler ise ortalarında bulunan filtre katmanı sayesinde damlacıkları çok daha güçlü bir şekilde bloke ederek uzmanlar tarafından en çok güvenilen ve tavsiye edilen maskelerdir. Fakat unutmamalısın ki, eğer üç katlı maskeyle rahat bir şekilde nefes alamıyorsan o zaman iki katlı maskeleri tercih edebilirsin. Çünkü rahat nefes alabilmen de çok önemlidir. Ayrıntılı maske modellerini incelemek için evony maske çeşitleri sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Filtrelere Dikkat Et
Daha koruyucu olarak bilinen bazı maskelerde rahat nefes alıp vermek için filtreler bulunur. Bu filtreler değiştirilebilir ve maskelerin daha uzun süre kullanılması sağlanabilir. Fakat bu filtrelerin iyi olduğunu gösteren bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Örneğin, bazı yüksek korumalı (HEPA) filtreli maskelerde tehlikeli olarak bilinen cam tülü bulunabilir ve bunu solumak da tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Uzmanlar, yüksek korumalı maskelerde (N95 maskeler) filtresiz olanların tercih edilmesini önerir.
Yüzüne Uygun Olduğundan Emin Ol
Doğru maske seçmenin en önemli kriterlerinden bir tanesi de rahat nefes alıp verebilmektir. Eğer bir maskeyle rahat nefes alamazsan bir süre sonra onu çıkarma ihtiyacı duyarsın. Ancak yüzüne tam oturan ve rahat nefes alabileceğin bir maskeyi kalabalık ve tehlikeli ortamlarda çıkarma ihtiyacı duymaz, kendini daha konforlu bir şekilde korursun. Maskenin seni tam olarak koruması için, doğru bir şekilde takmayı da bilmen gerekir. Tercih ettiğin maske, burnundan çene altına ve arkadan kulaklarına doğru tam oturmalıdır. Özellikle maskenin yan kısımlarında havanın içeri girmesine izin veren boşluklar olmaması çok önemlidir. Bu yüzden eğer seçtiğin maske yüzüne büyük ya da küçük geliyorsa, başka boyutlarının da bulunduğunu ve kendi bedenine uygun olanı bulabileceğini unutma.
Kullanım Kolaylığı
Maskenin ne kadar iyi ve kaliteli olduğu, seni ne kadar koruduğuyla ve senin ne kadar kolay bir şekilde ürünü kullandığınla ilgilidir. Kalabalık bir ortamda maskeni takıp eve döndüğünde ya da dışarıda bir sebepten ötürü maskeni çıkarman gerektiğinde bunu kolay ve hijyenik bir şekilde yapman için maskenin uygun olması gerekir. Ayrıca gün içerisinde - özellikle tüm gün çalışıyorsan ve maske takman gerekiyorsa - maskeni birkaç kez değiştirmen önerilir. Bundan dolayı da cerrahi maskeler, yıkanabilir maskelere göre daha kullanışlı ve hijyeniktir.
Dayanıklılık
Tercih ettiğin maskenin dayanıklı olması sağlığın için en önemli kriterlerden bir tanesidir, çünkü dayanıksız bir maske seni gerektiği gibi korumayı başaramaz. Eğer kumaş maskeleri tercih ediyorsan, her kullanımdan sonra kumaş maskeni yıkaman gerekir. Bu nedenle maskenin aşınması ve yıpranması da kaçınılmaz bir sonuç haline gelir. Birkaç kullanımdan sonra aşınan kumaş maskeni değiştirmen seni virüslerden daha çok korur. Ayrıca maskenin şekli bozulmuşsa artık işe yaramıyor olabilir. Eğer cerrahi maskeleri tercih ediyorsan bunları gün içerisinde değiştirmeyi unutma.
Maske Nasıl Takılmalı ve Nasıl Çıkarılmalıdır?
Doğru maskeyi seçmek kadar maskelerin kullanımı ve saklanmasıyla ilgili talimatlara uymak da hayati önem taşır. Bu adımları doğru bir şekilde gerçekleştirdiğin zaman maskenden tam verim almış olursun. Maskeyi takmadan önce ellerinin sabun ve suyla yıkanması gerekir. Ellerin temizlendikten sonra kutudan maskeyi çıkar ve iki tarafında da herhangi bir yırtık olup olmadığını dikkatli şekilde kontrol et. Telli olan sert kısmının burnunun üzerine geldiğinden emin ol ve burnuna göre şekillendir. Eğer renkli bir maske kullanıyorsan genellikle renkli kısmı öne gelecektir, bundan dolayı iç kısmına kesinlikle elinle temas etme. Maskeni çıkarmadan önce de mutlaka ellerini güzelce yıka. Eğer dışarıdaysan mutlaka ellerini dezenfektan ile temizle. Maskenin ön kısmına dokunmamaya dikkat et. Maskeyi kulaklarındaki lastiklerden ya da ipli bir maske kullanıyorsan da ipleri açarak çıkar. Maskeni direkt olarak çöpe at ve bir kez daha kullanma. İşlem bittikten sonra ellerini güzel bir şekilde yıka ve dezenfekte et. Tüm bu detaylara uyarak kendin korumak için doğru maskeyi seçerken nelere dikkat etmen gerektiğini öğrenebilir ve ona göre maske satın alabilirsin. Bu süreçte doğru maskeyi hijyenik bir şekilde takıp çıkarmayı bilmenin hayati bir önem taşıdığını unutmamalısın. Virüse ve hastalıklara karşı elindeki en büyük kozun dikkatli olmak olduğunu unutma!
Kumaş maskeler güvenli midir?
Eğer kumaş maske birkaç katlı, kalın ve rahat nefes alınabilen bir yapıya sahipse güvenlidir ama yıkadıkça yıpranacağını ve koruyuculuğunu kaybedeceğini unutma.
Herkes yüksek koruyuculu maskelerden kullanmalı mıdır?
N95 gibi HEPA filtreli ekstra koruyucu maskeler genellikle doktorlar ve sağlık çalışanları gibi virüse sürekli maruz kalan kişiler tarafından kullanılır. Eğer çok kalabalık ve riskli bir bölgede bulunacaksan bunları kullanabilirsin ama bu tip maskelerin sürekli kullanılması gerekli değildir.
Tüm gün takılan maskenin baş ağrısı yapmaması için ne yapılabilir?
Bütün gün maske takmak özellikle kulaklardaki lastik kısmı sebebiyle baş ağrısı ve acı hissi yaratabilir. Eğer gün içinde sürekli maske takman gerekiyorsa lastikleri başının arkasında birleştiren maske takma aparatı kullanabilir, rahatsızlık hissini ortadan kaldırabilirsin.
Daha önce kullanılmış bir cerrahi maskeyi havalandırdıktan sonra yeniden kullanabilir miyim?
Uzmanlar, bir maskeyi en fazla üç-dört saat kullanmanın uygun olduğunu, daha sonra ise maskenin değiştirilmesini önerir. Kullanılan maskenin bir süre havalandırıldıktan sonra yeniden kullanılması doktorlar tarafından tavsiye edilmez. Cerrahi maske kategorisinde yer alan ürünlere mutlaka göz atmalısınız.